Huyền thoại Roger Federer sang Việt Nam du lịch, giao lưu với người hâm mộ tennis
Tổ tiên luôn hiện diện qua bài vị - bát hương trên bàn thờ, để chứng nhận thành tựu và giám sát sự sai sót của con cháu. Trước bàn thờ, việc hiếu sẽ trợ lực cho tư tưởng giáo dục khuyến thiện và răn ác, rất nhân văn. Trong nhân sinh quan truyền thống Huế, tổ tiên được "về nhà" trong ngày giỗ và ngày tết. Con cháu phải chu toàn việc phụng dưỡng và kỵ chạp, coi sóc lăng mộ để thực hiện nghĩa vụ thứ hai của chữ hiếu là không để người nhà bị đói cơm rách áo (2 nghĩa vụ còn lại của "tam đại hiếu" là nối dõi và không để người nhà bị coi thường).Sau ngày ông Táo về trời 23 tháng chạp âm lịch, người ta lo dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, thay cát bát nhang và chuẩn bị phẩm vật dâng cúng. Đến khi xong mọi việc hành chính, đồng áng…, thường là ngày 29, 30 tháng chạp, gia đình cúng tất niên để tạ ơn thổ thần, tổ tiên đã phò trợ gia đạo trong năm và mời tổ tiên về ngự trên bàn thờ ăn tết. Đó là thời gian tĩnh lặng, con cháu trở về sum vầy trước tổ tiên nên mâm cúng tất niên càng thiêng liêng. Người phụ nữ dành hết tâm sức, nguồn lực của gia đình để trước cúng (tổ tiên), sau cấp (con cháu hưởng lộc), theo tinh thần tùy gia phong (nhiều ít, tùy gia cảnh), phải lễ bạc lòng thành.Trên nền tảng nông nghiệp lúa nước truyền thống nói chung là nghèo, từ làng xã đến triều đình, tiền nhân đã triết lý hóa mâm cỗ theo hướng Sẻn (dè sẻn) mà Sang (sang trọng), phải Hòa (hài hòa) và Hóa (đa dạng, biến hóa), làm cho chuyện ẩm thực càng thêm nhiều ý nghĩa: ngon về vị giác; lành về dược lý; hài hòa về dinh dưỡng, chất liệu, màu sắc, bối cảnh; trang trọng thiêng liêng về không gian, chủ thể và khách thể; cẩn thận, tỉ mỉ trong cách thể hiện… Như món nem công chả phượng trong "bát trân" ở chốn cung nội, thực sự được làm từ công, phượng với sự cẩn trọng, tinh tế, an toàn tối ưu theo điển chế triều đình. Đấy như là "bản gốc", nhưng cũng có nhiều "phiên bản" khác nữa, cứ giảm dần, trong đời sống hoàng thân quốc thích, quan lại quý tộc thượng lưu, thay thế bằng gà rừng và trong dân gian là gà nhà, chim…; kể cả làm theo lối chay với nguyên liệu phù chúc, khuôn đậu, nấm, trái mít, sa kê, vả, thậm chí là cả cùi mít vốn là một thứ bỏ đi. Đa dạng, biến hóa, tinh tế, sang trọng chính là vậy.Mâm cúng tất niên ở cố đô Huế hội tụ món ăn từ nhiều chất liệu: thịt (gia súc, gia cầm, tự nhiên), thủy hải sản (từ sông, đầm phá, biển) và hệ thảo mộc (rau, củ, quả); được chế biến theo phương thức không sử dụng nhiệt (ăn sống, ăn gỏi, lên men, muối), có sử dụng nhiệt (tái, chín) như chiên, chưng, hầm, hấp, hon, kho, luộc, nấu, nướng, quay, tiềm, thấu, tái, um, xào…Trên mâm cúng, tô canh, tô hầm được bài trí ở giữa theo lối thủy tụ/tụ thủy, giúp định vị các món có nước xung quanh, rồi tới các món khô với thịt cá; ngoài cùng là các món xào, trộn. Hệ nước chấm, nước xốt, nước lèo đa dạng cho từng món ăn cụ thể, với sự điểm tô của gia vị nhiều màu sắc: tỏi, tiêu, ớt, hành, ngò, boa rô… Lại có ớt xanh, ớt chín đỏ, để nguyên trái hay xắt nhỏ, giã nát; tỏi nguyên củ hay lột từng tép, hoặc xắt nhỏ, để trên những đĩa nhỏ với danh xưng là phẩm vị. Gia đình càng có điều kiện thì mâm cỗ càng thịnh soạn, cầu kỳ, điển hình ở chốn cung đình. Từ năm 1793, J.Barrow trong tác phẩm Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà 1792 - 1793 đã thấy phong cách ăn uống của người Huế rất độc đáo. Bởi người Trung Hoa thường bày hết bát đĩa trên bàn, còn người Huế không chỉ bày kín mặt bàn mà còn chồng xếp bát đĩa lên nhau ba bốn lớp, tới hơn 200 cái, rất thịnh soạn và tinh tế.Sau tất niên, tổ tiên "ở lại", con cháu chu toàn chuyện cơm nước trên bàn thờ, biểu tượng hóa thành hệ bánh (chưng, tày, tét, lọc, in, tổ), mứt, dưa cải, dưa món, dầm (thịt, rau, quả) cùng nhiều hoa, quả… Còn lại tùy tâm, tùy sức, con cháu có thể làm mâm cỗ hay đơn giản ăn gì cúng nấy bởi nhu cầu dinh dưỡng ngày tết không cao và tránh lãng phí. Cái nhỏ nhắn, tinh tế rất thiết thực là vậy.Cho nên, mâm cúng tất niên là phong phú nhất, hội tụ kết nối hai cõi âm dương, giúp bồi bổ gia phong, gắn liền hiếu - trung xuyên suốt, giúp ổn định nền tảng xã hội. Mạch nguồn thiêng liêng đó cần được duy trì, xiển dương trong bối cảnh hiện nay, khởi đầu từ chuyện mâm cơm, mâm cúng.Ẩm thực Huế càng ngon, càng ý nghĩa hơn với mâm cúng tất niên, mở ra ngày tết xứ Huế, để Huế xứng danh với "kinh đô ẩm thực". Bóng dáng người đàn ông và người phụ nữ trong gia đình cũng "rạch ròi", được định vị rõ. Thuở xưa, người đàn ông thành danh ngoài xã hội, chu toàn chữ hiếu, chữ trung cũng nhờ hậu phương vững chãi với những nội tướng phía sau lo nhà cửa, ruộng vườn, thờ cúng tổ tiên, phụng dưỡng ông bà cha mẹ, dưỡng dục con cháu. Cái bếp phía đông phòng đỏ lửa, trang bếp thắp hương thường xuyên, kết nối bát hương trên bàn thờ, là hương hỏa, lo cho mâm cơm (hằng ngày) và mâm cúng (kỵ, chạp, tết nhất, sóc vọng) luôn tinh sạch, ngon, lành và trang trọng nhất.Bàn thờ tết xứ Huế được bài trí mang khát vọng an khang, phồn thực. Ngoài mâm cỗ, còn có nếp là tinh hoa trời đất ban cho, với nhiều dưỡng chất, kết dính (xôi, bánh chưng, bánh tét…); có chè, mứt bánh là vị ngọt trời ban. Hoa ở bên trái (đông) tượng trưng cho người phụ nữ với khát vọng đơm bông. Quả ở bên phải (tây) tượng trưng cho người đàn ông, được kết trái với tâm điểm là nải chuối, cho thấy sự chuyển hóa từ màu xanh dần sang vàng, chín đen. Bên trên là những trái trong vườn nhà, ưu tiên loại nhiều hạt (mãng cầu, lựu, dưa hấu, ổi, cam…) với khát vọng sản sinh mãnh liệt.Cả 3 mẹ con cùng mắc bệnh nặng
Trước thực tế, thời tiết miền Bắc đang là điều kiện thuận lợi cho cúm lây lan, tăng mạnh, bác sĩ Đồng Thế Uy (Trung tâm Thận tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai), lưu ý về thêm về nguy cơ lây nhiễm: "Cúm chủ yếu lây qua giọt bắn hô hấp khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần. Quan hệ tình dục thường kèm tiếp xúc gần, hôn môi, ôm ấp…đều là điều kiện lý tưởng để virus phát tán".Trước một số thắc mắc "khi bị cúm, cơ thể cần nghỉ ngơi hay vẫn có thể vận động nhẹ, như quan hệ tình dục", bác sĩ Uy chia sẻ: "Khi bị cúm, cơ thể cần tập trung năng lượng để chống virus. Quan hệ tình dục là hoạt động tiêu hao thể lực, có thể khiến người bệnh mệt mỏi hơn, thậm chí kéo dài thời gian hồi phục. Nếu bạn sốt cao, đau đầu, ho liên tục, hãy ưu tiên nghỉ ngơi. Chỉ nên cân nhắc "yêu" khi triệu chứng nhẹ như hắt hơi, sổ mũi". "Nếu triệu chứng nhẹ, việc "ân ái" có thể kích thích cơ thể giải phóng endorphin - hormone giúp giảm đau nhức, cải thiện tâm trạng. Đây cũng là cách để các cặp đôi duy trì kết nối, giảm cảm giác cô đơn khi ốm. Tuy nhiên, cần đảm bảo cả hai cùng đồng ý và sức khỏe cho phép", bác sĩ Uy cho biết.Theo bác sĩ Uy: "Dù cúm không lây qua đường tình dục như HIV hay herpes, nhưng ở gần người bệnh vẫn khiến bạn dễ nhiễm. Đặc biệt, người bệnh có thể lây virus từ 1 ngày trước khi phát triệu chứng đến 5 - 7 ngày sau đó".Chuyên gia về thận - tiết niệu cũng cũng lưu ý, quan hệ tình dục khi một trong hai người nhiễm cúm, vẫn cần lưu ý ngừa lây nhiễm: tránh hôn môi, tiếp xúc mặt đối mặt vì đây là đường lây chính; rửa tay sạch trước và sau khi quan hệ; che miệng bằng khăn giấy khi ho, hắt hơi và vứt ngay vào thùng rác; vệ sinh cơ thể sau khi quan hệ để loại bỏ mồ hôi, dịch tiết chứa virus. Cần ngừng hoạt động ngay lập tức và nghỉ ngơi nếu xuất hiện khó thở, tức ngực, chóng mặt, buồn nôn hoặc sốt cao trên 39 độ C không hạ. Những triệu chứng này cho thấy cơ thể đang quá sức, và cần được theo dõi y tế nếu không cải thiện. "Tránh quan hệ nếu bạn tình thuộc nhóm dễ biến chứng như: phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, hen suyễn. Virus cúm có thể gây nguy hiểm cho những đối tượng này", bác sĩ Uy khuyến cáo.Cũng theo bác sĩ Uy, quyết định "yêu" phụ thuộc vào mức độ bệnh và sự đồng thuận của cả hai. Hãy ưu tiên sức khỏe, áp dụng nghiêm túc biện pháp phòng ngừa và "chuyện ấy" đến khi khỏe hẳn. Người bệnh nên thăm khám bác sĩ ngay nếu có triệu chứng bất thường. Các bệnh nhân cúm có các vấn đề liên quan đến thận, có thể đến Trung tâm Thận tiết niệu và lọc máu Bệnh viện Bạch Mai để được các bác sĩ khám và tư vấn điều trị; hoặc đặt lịch khám qua tổng đài của bệnh viện 1900.888.866.
Nóng: Chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 của 113 trường THPT công lập TP.HCM
Mặc dù sữa mẹ rất tốt cho trẻ sơ sinh, nhưng người lớn tiêu thụ có thể gặp rủi ro, nhất là nếu mua từ người lạ. Sữa mẹ mua trực tuyến có thể bị pha trộn hoặc bảo quản không đúng cách gây nguy hiểm cho sức khỏe. Thậm chí có thể mang các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, HIV và giang mai.
- Có lúc xanh thẳm, nhưng có khi lại cũng vô vọng và buồn đến tận cùng luôn phải không?
Taekwondo Việt Nam được kỳ vọng có huy chương Olympic và ASIAD
Đó là lý do tại sao bên cạnh những thay đổi trong lối sống, đa số trường hợp, người bệnh cần phải dùng thuốc để kiểm soát tốt huyết áp. Sau đây, một chuyên gia với 25 năm kinh nghiệm làm việc, chia sẻ lưu ý quan trọng khi dùng thuốc huyết áp mà người bệnh cần tuân thủ để đảm bảo hiệu quả của thuốc.Bác sĩ Suranjit Chatterjee, cố vấn cao cấp tại Bệnh viện Indraprastha Apollo (Ấn Độ), cho biết: Nhiều bệnh nhân thường thắc mắc rằng họ đã uống thuốc đúng theo liều chỉ dẫn mà huyết áp của họ vẫn không cải thiện. Nguyên nhân là do hầu hết chúng ta không biết rằng kiểm soát huyết áp cao không chỉ là uống thuốc, mà là uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày, theo tờ Indian Express.Thuốc huyết áp hoạt động bằng cách điều chỉnh nhiều chức năng sinh lý khác nhau, như làm giãn mạch máu, giảm nhịp tim hoặc ngăn cơ thể giữ lại lượng chất lỏng dư thừa.Khi dùng thuốc đều đặn vào cùng một thời điểm mỗi ngày, thuốc sẽ duy trì nồng độ thuốc ổn định trong máu, đảm bảo kiểm soát liên tục huyết áp và ngăn ngừa biến động. Nếu bạn dùng thuốc không đều đặn, hiệu quả có thể giảm đi, làm tăng nguy cơ tăng huyết áp không kiểm soát.Việc quên liều hoặc uống thuốc không đúng giờ có thể dẫn đến tăng huyết áp tái phát - là tình trạng huyết áp tăng cao khi người bệnh ngừng dùng thuốc hoặc giảm liều. Điều này có thể gây thêm áp lực cho tim và động mạch, làm tăng nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ.Khi nồng độ thuốc không ổn định, cơ thể có thể phản ứng tiêu cực, gây ra các tác dụng phụ như chóng mặt, đau đầu hoặc hồi hộp. Duy trì thói quen nhất quán giúp giảm thiểu những vấn đề này. Theo một lịch trình cố định giúp việc tuân thủ dễ dàng hơn. Không bao giờ được tự ý ngừng thuốc mà không trao đổi với bác sĩ trước.Ngoài ra, đừng bao giờ để hết thuốc. Luôn dự trữ thuốc ở nhà. Luôn đến bác sĩ tái khám để lấy thuốc trước khi hết thuốc.Nếu không dùng thuốc, huyết áp của người bệnh có thể tăng đột ngột và gây ra các vấn đề nghiêm trọng, theo trang tin y tế WebMD.Trong thời gian ngắn, huyết áp có thể tăng đột ngột kèm theo các triệu chứng chóng mặt, đau đầu hoặc khó thở. Về lâu dài, bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tổn thương thận và kháng thuốc cao hơn.Phải làm gì nếu quên một liều?Mẹo để duy trì đúng tiến độ
